Μάρτιος τοῦ 1430. Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη. Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης, πού ἀκολούθησε λίγα χρ...
Μάρτιος τοῦ 1430. Οἱ Τοῦρκοι κυριεύουν τή Θεσσαλονίκη. Ἦταν τό προανάκρουσμα τῆς πτώσης τῆς Κωνσταντινούπολης, πού ἀκολούθησε λίγα χρόνια μετά.
«Ὅσοι θέλουν νά κρίνουν εὐσυνείδητα καί ἀμερόληπτα τήν ἐποχή ἐκείνη, ὀφείλουν νά ἀναπολήσουν τήν κατάσταση τῆς 27ης Ὀκτωβρίου, ὅταν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ Θεοδωρώφ, ἀρχιστρατήγου τῶν Βουλγαρικῶν δυνάμεων, ἐπισκέφθηκαν τόν πατέρα μου… στό Διοικητήριο. Ἕνας συνταγματάρχης τοῦ πυροβολικοῦ, ὁ ἔφεδρος ἴλαρχος Στάντσιεφ καί δύο ἄλλοι ἐπιτελεῖς παρουσιάσθηκαν τήν 8η ἑσπερινή φέροντας λευκή σημαία. Μετά τίς… τυπικές συστάσεις, ὁ κ. Στάντσιεφ… ἐξέφρασε τήν ἔκπληξη καί …δίκαιη δυσφορία τοῦ Θεοδωρώφ γιά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης στούς Ἕλληνες, δεδομένου ὅτι ὁ Βουλγαρικός στρατός εἶχε φθάσει… διαρκῶς μαχόμενος καί μέ σκληρές θυσίες στή Θεσσαλονίκη, τήν ὁποία καί δικαιοῦνταν νά καταλάβει ἐν ὀνόματι τῆς Α.Μ. τοῦ Τσαρίσκου τῶν Βουλγάρων. Ὑπενθυμίσαμε στούς κυρίους αὐ τούς ὅτι ἡ Στρατιά πού βρισκόταν κάτω ἀπό τίς διαταγές τοῦ Πατέρα μου εἶχε ὡς μοναδικό Ἀντίπαλο τόν Ἑλληνικό Στρατό, κατά τοῦ ὁποίου καί πολέμησε ἀπό τήν Ἐλασσόνα μέχρι τή Θεσσαλονίκη, δίνοντας σκληρές μά χες σέ διάφορα μέρη, ὅπου κανένας Βούλγαρος δέν ὑπῆρχε. Ὅσο γιά τό ζήτημα τῆς παραδόσεως, αὐτό ἀφοροῦσε τόν πατέρα μου καί μόνο καί δέν εἶχε νά δώσει λόγο σέ κανένα. […]
Ἀποκαλυπτικό τό κείμενο τοῦ Κενάν Μεσαρέ, γιοῦ τοῦ Τούρκου Διοικητῆ. Οἱ Βουλγαρικές ἀπαιτήσεις γιά συγκυριαρχία μέ τούς Ἕλληνες στή Θεσσαλονίκη ἀπό τή μία, καί ἡ σθεναρή ἀπόφαση τῶν Τούρκων νά εὐνοήσουν τούς Ἕλληνες, ἀπό τήν ἄλλη. .
Πῶς ἄλλαξε τόσο τό σκηνικό; Τό περίμενε κανείς αὐτό ἀπό τούς Τούρκους; Ποιός ἔνευσε στόν Ταχσίν πασά νά πάρει αὐτή τήν ἀπόφαση; Πῶς ἀκόμη βρέθηκε ὁ συγκεκριμένος ἄνθρωπος μέ τά φιλελληνικά αἰσθήματα καί τή σπάνια γιά Τούρκους ἐντιμότητα στή θέση τοῦ Διοικητῆ τῆς Θεσσαλονίκης αὐτή τή χρονική στιγ μή; Ἐδῶ εἶναι τό θαῦμα.
Νεφέλη
1. Ὁ Κενάν μπέης Μεσαρέ εἶχε μητέρα ἑλληνικῆς καταγωγῆς καί ἔμεινε στήν Ἑλλάδα μετά τήν παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης στούς Ἕλληνες. Ἦταν ζωγράφος καί φιλοτέχνησε ἀρκετούς ζωγραφικούς πίνακες τῶν Βαλκανικῶν πολέμων. Αὐτός ἐπίσης μετέφρασε ἀπό τά Τουρκικά τά κείμενα τῶν ἀναμνήσεων τοῦ πατέρα του καί τά ἐξέδωσε στά ἑλληνικά (Ἐφημ. Ἑλληνικός Βορρᾶς, 1961).
2. Παραθέσαμε τό κείμενο μεταγλωττισμένο στή Δημοτική. Πηγές: Ἀποστ. Ἐ. Βακαλοπούλου, Ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης, 316 π.Χ.- 1983, Θεσσαλονίκη 1983, σσ. 190-195. Ἑταιρεία Μακεδονικῶν Σπουδῶν, Ὧρες ἐλευθερίας, Βαλκανικοί πόλεμοι 100 χρόνια, Ἀπό τή Μελούνα στή Θεσσαλονίκη, σ. 65.
Από το περιοδικό προς τη νίκη, Οκτώβριος 2012