Από της ΕΟΚΑ το Οπλοστάσιο... Eνα πιστόλι τρεις ιστορίες: Κύπρος, Δουβλίνο, Σεράγεβο...

από στρατοδικείο και εκτελέστηκαν από τους Βρετανούς. Ουσιαστικό παράγωγο της Εξέγερσης του Πάσχα υπήρξε η επίδρασή της στην ιρλανδική κοινή...

από στρατοδικείο και εκτελέστηκαν από τους Βρετανούς. Ουσιαστικό παράγωγο της Εξέγερσης του Πάσχα υπήρξε η επίδρασή της στην ιρλανδική κοινή γνώμη ως προς την προώθηση του Ιρλανδικού Ζητήματος: τα αισθήματα αντίδρασης προς την κατασταλτική πολιτική των Βρετανών έδωσαν τεράστια ώθηση στην επικράτηση της ανεξαρτησίας και όχι στη μέχρι τότε κρατούσα προτίμηση για αυτονομία της Ιρλανδίας ως μορφή επίλυσης του Ιρλανδικού Ζητήματος.

Το FN-1910, λοιπόν, αποτέλεσε το βασικό όπλο (δες φώτο) που έφερε ο Πάτρικ Πιρς, πρωτοπόρος της Ιρλανδικής Επανάστασης του 1916 και σημαντική μορφή στο ιδεολογικό πλαίσιο του αγώνα του Provisional IRA μετέπειτα.





Η διασύνδεση με Σεράγεβο - To FN-1910 όμως φέρει σημαντικό μερίδιο ευθύνης, κυριολεκτικά, και για τα 40.000.000 νεκρών του Α’ ΠΠ, έχοντας συμμετοχή σε ένα γεγονός που αποτέλεσε σημείο καμπής για την παγκόσμια Ιστορία: ήταν το πιστόλι με το οποίο δολοφονήθηκε ο Αρχιδούκας Φραγκίσκος Φερδινάνδος (Franz Ferdinand) της Αυστροουγγαρίας, στις 28 Ιουνίου 1914, στο Σεράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης.

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη τελούσε υπό αυστροουγγρική κατοχή και διοίκηση μετά από απόφαση του Συνεδρίου του Βερολίνου (1878), το οποίο νομιμοποίησε τη μυστική συμφωνία που είχε συνομολογηθεί μεταξύ της Ρωσίας και της Αυστροουγγαρίας για ανάληψη της διοίκησης της περιοχής με αντάλλαγμα την τήρηση ουδετερότητας κατά τη διάρκεια του ρωσοτουρκικού Πολέμου (1877-1878) που έληξε με ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η κατοχή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, καθώς και ο έλεγχος του Σαντζακιού του Νόβι Πάζαρ υποβοηθούσε τους σχεδιασμούς της Αυστροουγγαρίας για περιφερειακή ηγεμονία μέσω της αποτροπής της ένωσης της Σερβίας με το Μαυροβούνιο. Ταυτόχρονα της δινόταν η δυνατότητα να ασκήσει επεκτατική πολιτική προς τη Θεσσαλονίκη και το Αιγαίο, αν το επιθυμούσε. Τρεις δεκαετίες αργότερα, κατά τη διάρκεια της Βοσνιακής Κρίσης (1908-1909), η Αυστροουγγαρία προέβη στην επίσημη προσάρτηση της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Η εν λόγω ενέργεια, συνοδεύτηκε από τις έντονες αντιδράσεις της Σερβίας, η οποία επιθυμούσε την συνένωση όλων των νοτιοσλαβικών (γιουγκοσλαβικών) πληθυσμών, μεταξύ αυτών και όσων κατοικούσαν στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η συνειδητοποίηση ότι μια συμβατική πολεμική σύγκρουση με την στρατιωτικά ακμαία (και κύρια αγορά των σερβικών προϊόντων) Αυστροουγγαρία δεν θα κατέληγε σε θετικό αποτέλεσμα ενίσχυσε την ίδρυση οργανώσεων, οι οποίες ήταν έτοιμες να χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο (συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών δολοφονιών) για να αναχαιτίσουν τον αυστροουγγρικό επεκτατισμό στα Βαλκάνια.


Μεταξύ των οργανώσεων αυτών υπήρξε και η «Μαύρη Χειρ». Η συγκεκριμένη μυστική οργάνωση, εκτός από την επιθυμία να παρεμποδίσει τον αυστροουγγρικό ιμπεριαλισμό, αποσκοπούσε και στη συνένωση όλων των Νοτιοσλάβων με πρωτοβουλία της Σερβίας. Ο αρχηγός της οργάνωσης ανέλαβε την εκπαίδευση μερικών μελών, αποστολή των οποίων θα ήταν η δολοφονία του διαδόχου του αυστροουγγρικού θρόνου, Φραγκίσκου Φερδινάνδου. Οι συνωμότες, μεταξύ αυτών και ο νεαρός Σερβοβόσνιος Γκαμπρίλο Πρίντσιπ (Gavrilo Princip), μετέβησαν στο Σεράγεβο μεταφέροντας τέσσερα πιστόλια FN M-1910 των 7.65mm, έξι χειροβομβίδες και χάπια αυτοκτονίας.

Η επίθεση τελικά πραγματοποιήθηκε στις 28 Ιουνίου 1914, ημέρα επίσκεψης του Φραγκίσκου Φερδινάνδου στο Σεράγεβο, μα και επέτειος μιας ιερής μέρας για τους Σέρβους, της Μάχης του Κοσσυφοπεδίου (1389). Γύρω στις 10:10 π.μ. πραγματοποιήθηκε μια αποτυχημένη βομβιστική απόπειρα από έναν εκ των συντρόφων του Πρίντσιπ. Λίγη ώρα αργότερα το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν ο Διάδοχος και η σύζυγός του Δούκισσα Σοφία σταμάτησε απότομα σε πολύ κοντινή απόσταση από εκεί που ο Πρίντσιπ στεκόταν. 

------------------------------------------

ΕΣΥ ΤΗΝ 28Η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΘΑ ΣΗΚΩΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΗΜΑΙΑ Ή «ΚΙΝΕΖΙΚΗ»; ΚΑΝΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
------------------------------------------

Ο τελευταίος έπληξε θανάσιμα με το FN M-1910 του, από εγγύς απόσταση, τον Φραγκίσκο Φερδινάνδο και τη Σοφία (την οποία πυροβόλησε κατά λάθος προσπαθώντας να σκοτώσει τον κυβερνήτη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης Στρατηγό Oscar Potiorek), οδηγώντας τις εξελίξεις σε ένα σπιράλ γεγονότων που επέφεραν το ξέσπασμα του Α’ ΠΠ. Το πιστόλι του Πρίντσιπ διασώζεται σήμερα (δες φωτό) σε μουσείο στη Βιέννη.

Ο Δρ Ανδρέας Κάρυος είναι ιστορικός και επιστημονικός συνεργάτης του Μουσείου Αγώνος.

Ο Γιάννης Ιωάννου είναι διεθνολόγος και συνιδρυτής του Geopolitical Cyprus (www.geopoliticalcyprus.org)