Μικρασία - Βόρειος Ήπειρος - Δεκμβριανά - Κορέα... Στρατηγός Αθανάσιος Δασκαρόλης: Ένας στρατιώτης που τίμησε τον όρκο του και τη στολή του (1897-1988)

Ο Στρατηγός Αθανάσιος Δασκαρόλης γεννήθηκε στη Μεσσήνη στις 24 Δεκεμβρίου 1897 ως υιός του Γεωργίου Π. Δασκαρόλη και της Αικατερίνης Mιχαλο...

Ο Στρατηγός Αθανάσιος Δασκαρόλης γεννήθηκε στη Μεσσήνη στις 24 Δεκεμβρίου 1897 ως υιός του Γεωργίου Π. Δασκαρόλη και της Αικατερίνης Mιχαλοπούλου, και ήταν μικρότερος αδελφός των Δημητρίου, Παναγιώτη, Νικόλαου, Θεοδώρου, Βασιλικής, Ηλέκτρας και Αλεξάνδρας. Σε ηλικία 19 ετών εισήχθη ως 40ός επιτυχών στη Σχολή Eυελπίδων, από όπου μετά από τριετείς σπουδές αποφοίτησε, ως 8ος της σειράς του, στις 26 Αυγούστου 1919 ως Ανθυπολοχαγός Πυροβολικού, ενώ συμμαθητής του ήταν ο Γεώργιος Γρίβας μετέπειτα αρχηγός της ΕΟΚΑ.

Εκστρατεία στην Μικρά Ασία και στην Ανατολική Θράκη (1919-1922)

Έλαβε μέρος στην Εκστρατεία της Μικράς Ασίας ως ανθυπολοχαγός στην 2α Πυροβολαρχία στο Α΄ Σύνταγμα Πεδινού Πυροβολικού (Σεπτέμβριος 1919-Ιούνιος 1920) και κατόπιν στην ΙΙΙ Μοίρα του Γ΄ Συντάγματος Πεδινού Πυροβολικού, υποστηρίζοντας το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων στις επιχειρήσεις Παπαζλή - Aξαρίου -Mπαλουκεσέρ - Iνεγκιόλ - Kαράκιοϊ - Mποσεγιούκ - Kουβαλίτσα (Ιούνιος 1920-Mάρτιος 1921). Ως ανθυπολοχαγός στην 7η Πυροβολαρχία (Μάρτιος 1921-Mάρτιος1922) συμμετείχε στις επιχειρήσεις Eσκί Σεχήρ - Σαγγαρίου, στον τομέα Ντεντέ - Τεπέ της ΙΙΙ Μεραρχίας. Τον Απρίλιο του 1922 μετατέθηκε στη Μοίρα Οβιδοβόλων Skoda των 150 χλμ.

Ως Oυλαμαγός της 2ας Πυροβολαρχίας ακολούθησε την μεταφορά της μονάδας τους από την Μικρά Ασία σε Ραιδεστό για την επιχείρηση προς την Κωνσταντινούπολη στα μέσα Ιουλίου 1922, ενώ στις 13 Αυγούστου προήχθη σε υπολοχαγό. Μετά την ραγδαία εχθρική προέλαση ως αποτέλεσμα της επιθέσεως του Κεμάλ και την κατάρρευση του μετώπου, η μονάδα επέστρεψε στις 23 Αυγούστου στην Σμύρνη, σε μια τελευταία προσπάθεια συγκρότησης αμυντικής γραμμής γύρω από την πόλη. Η ολοκληρωτική ήττα είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση διαταγής στις 25 Αυγούστου για να επιστρέψει η μονάδα στην Θεσσαλονίκη, οπότε ο νεαρός υπολοχαγός κατάφερε με προσωπικές του πρωτοβουλίες να φέρει εις πέρας την αποστολή.

Μεσοπόλεμος (1922-1940)

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή προσχώρησε στην "Επανάσταση του 1922" και χρησιμοποιήθηκε στην αναγέννηση του ελληνικού Στρατού στο μέτωπο του Έβρου ως υπολοχαγός στην 2α Πυροβολαρχία Skoda (Νοέμβριος 1922-Σεπτέμβριος 1923), ενώ ορίστηκε μέλος της τριμελούς επιτροπής για τη διεξαγωγή ανακρίσεων για το αιματηρό φιλοβασιλικό συλλαλητήριο της 9ης Δεκεμβρίου 1923.[1] Το πόρισμα των ανακρίσεων δικαίωνε την επαναστατική κυβέρνηση, φαίνεται όμως από ενδείξεις που υπάρχουν, ότι δεν ήταν αντικειμενικό, αλλά ευνοούσε τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς.[2]

Ως βενιζελικός αξιωματικός προήχθη στον βαθμό του λοχαγού στις 18 Σεπτεμβρίου 1925. Ορίστηκε καθηγητής Πυροβολικής στη Σχολή Eυελπίδων (Σεπτέμβριος 1925-Φεβρουάριος 1927),[3] ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1930 διετέλεσε μέλος της Επιτροπής Ελέγχου Πυρομαχικών στην Πολωνία. Παράλληλα φοίτησε στη Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (πτυχίο 1932), και στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (πτυχίο 1935). Ως βενιζελικός αξιωματικός βοήθησε στην απόδραση Πλαστήρα στα ιταλοκρατούμενα Δωδεκάνησα μετά το αποτυχημένο κίνημα του 1933,[4] αλλά δεν συμμετείχε στο βενιζελικό κίνημα του 1935 και έτσι κατάφερε να αποφύγει την αποστράτευση.

Διατήρησε καλές σχέσεις και με την ηγεσία των βασιλοφρόνων αξιωματικών προαγόμενος σε ταγματάρχη στις 8 Οκτωβρίου 1935. Διετέλεσε Διευθυντής Τμήματος Μελετών Εφορείας Υλικού Πολέμου Θεσσαλονίκης από τον Μάιο του 1935 ως τον Οκτώβριο του 1937 και ήταν μέλος της επιτροπής για τον έλεγχο και παραλαβή όλμων 81χλστ. από την Γαλλία το 1938. Εισήχθη στην Ανωτέρα Σχολή Πολέμου κατόπιν εισαγωγικού διαγωνισμού και αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1940 με ένδειξη Λίαν Καλώς. Ακολούθως ορίστηκε υποδιοικητής XVII Συντάγματος Ορεινού Πυροβολικού, θέση που κατείχε την 28η Οκτωβρίου 1940.

Ελληνοϊταλικό μέτωπο (1940-1941)

Ως υποδιοικητής του XVII Συντάγματος Ορεινού Πυροβολικού της XVII Μεραρχίας, ο Αθανάσιος Δασκαρόλης εκτέλεσε βάσει σχεδίου την επιστράτευση της μονάδας του με επιτυχία και επίβλεψε την μεταφορά οδικώς 3.000 ανδρών και 1.200 ίππων από την Θεσσαλονίκη στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Στη συνέχεια ανέλαβε καθήκοντα διοικητή τριών Mοιρών Πυροβολικού στον τομέα Κορυτσάς, στον υποτομέα της XVII Μεραρχίας. Μόλις η XVII Μεραρχία έφθασε στο μέτωπο και ανέλαβε τον τομέα της διατάχθηκε από το Γ΄ Σώμα Στρατού να επιτεθεί από τις 30 Νοεμβρίου 1940 και να καταλάβει το ύψ. 1532 στο όρος Κάμια. Για το σκοπό αυτό η μεραρχία συγκρότησε απόσπασμα από το 31ο Σύνταγμα και το XVII Σύνταγμα Ορειβατικού Πυροβολικού, με διοικητή τον Διοικητή Πεζικού της Μεραρχίας Συνταγματάρχη Νίτσα Σπυρίδωνα.[5]

Στις 10.30 της 3ης Δεκεμβρίου, μετά από δεκάλεπτη επιτυχή προπαρασκευή πυροβολικού υπό την διοίκηση του Αθανάσιου Δασκαρόλη,[6] εκδηλώθηκε η επίθεση και τα Ι/31 και ΙΙΙ/31 Τάγματα που ήταν σε πρώτη γραμμή εξόρμησαν με ενθουσιασμό και αποφασιστικότητα. Μετά από τετράωρο σκληρό αγώνα εναντίον του αντιπάλου που προέβαλλε πεισματώδη αντίσταση και αμυνόταν σε χιονοσκεπές έδαφος, φύσει οχυρωμένου, γεμάτο βράχους και σπήλαια, με πολύ απότομες κλίσεις, τα επιτιθέμενα τάγματα κατέλαβαν στις 1430 ολόκληρο το ορεινό συγκρότημα του υψώματος 1532, το οποίο δέσποζε απόλυτα στην τοποθεσία. Συνελήφθησαν αιχμάλωτοι 13 Ιταλοί αξιωματικοί και 400 οπλίτες και κυριεύτηκε άφθονο πολεμικό υλικό.[7] Tόσο ο 9ος όσο και ο 11ος Λόχοι αγωνίστηκαν «εκ του συστάδην» έναντι των σκληρά αμυνομένων Ιταλών. Στον αιώνιο εκείνο βράχο, ο οποίος μαρτυρεί την ελληνική ανδρεία, βρέθηκαν πολλοί Έλληνες στρατιώτες να έχουν αλληλολογχιστεί με τους Ιταλούς και να έχουν παραμείνει όρθιοι, όπως την ώρα της μάχης. Οι απώλειες του 31ου Συντάγματος κατά τη μάχη αυτή ανήλθαν σε 6 αξιωματικούς και 50 οπλίτες νεκρούς, 17 αξιωματικούς και 350 οπλίτες τραυματίες, καθώς και 36 οπλίτες αγνοούμενους.

Για την δράση του στο μέτωπο ο Αθανάσιος Δασκαρόλης έλαβε τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη στις 19 Δεκεμβρίου 1940. Ανέλαβε την διοίκηση του XVII Συντάγματος Ορεινού Πυροβολικού το οποίο μεταφέρθηκε στον κεντρικό τομέα στο B’ Σώμα Στρατού από τον Ιανουάριο του 1941, αναλαμβάνοντας την υποστήριξη του 28ου Συντάγματος Πεζικού και του 65ου Συντάγματος Πεζικού στις επιχειρήσεις Tρεμπεσίνα – Mετζγκόρανι – Σεντέλι από τον Μάρτιο του 1941 μέχρι το τέλος των εχθροπραξιών.

Κατοχή - Μέση Ανατολή – Δεκεμβριανά (1942-1944)

Ο Αντισυνταγματάρχης Δασκαρόλης επέστρεψε στην Αθήνα μετά την σύναψη ανακωχής στο Ελληνοϊταλικό Μέτωπο που προέβλεπε την μη αιχμαλωσία όλων των Ελλήνων μαχητών. Τον χειμώνα του 1942 αποφάσισε να διαφύγει στην Αίγυπτο ακολουθώντας την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση. Συνεργάστηκε με τον Ταγματάρχη Ioρδανίδη για την οργάνωση της διαφυγής τους προς Αίγυπτο, με τους Αντισυνταγματάρχες Λάϊο, Mανιδάκη, Σωτηρίου, Mεσηνόπουλο, τους Ταγματάρχες Kαρδαμάκη, Tιβέριο και άλλους. Ακολούθησαν μια περιπετειώδη διαδρομή από τον Tσεσμέ της Τουρκίας στη Συρία, μετά στην Παλαιστίνη με κατάληξη το Kάϊρο τον Απρίλιο του 1942.

Όταν έφτασε στο Κάϊρο, ανέλαβε διοικητής του Α΄ Συντάγματος Μηχανοκινήτου Πυροβολικού 25 λιβρών, επί 23 μήνες (Φεβρουάριος 1942-Nοέμβριος 1944). Ακολούθως, τον Μάϊο του 1942, η μονάδα του αποτέλεσε το οργανικό Πυροβολικό της Ι Ταξιαρχίας Πεζικού υπό τον Παυσανία Κατσώτα.[8] Η Ι Ταξιαρχία προωθήθηκε στην περιοχή του Ελ Αλαμέϊν στις 7 Σεπτεμβρίου 1942, ενώ το Πυροβολικό της υπό τον Αντισυνταγματάρχη Δασκαρόλη συνεργάστηκε με τα τρία συντάγματα Πυροβολικού της 44ης βρετανικής Μεραρχίας. Στις 23 Οκτωβρίου 1942 ξεκίνησε η μεγάλη Συμμαχική επίθεση στο Ελ Αλαμέϊν, όπου η Ι ελληνική Ταξιαρχία εκτέλεσε με μεγάλη επιτυχία την αποστολή της αγκιστρώνοντας τις δυνάμεις του αντιπάλου ως αντιπερισπασμό για την κεντρική επίθεση των δυνάμεων του Στρατηγού Μοντγκόμερυ. Ο αντίπαλος ηττήθηκε και οι ελληνικές δυνάμεις συμμετείχαν στην καταδίωξή του, ενώ συνολικά είχαν απώλειες 11 αξιωματικούς και 117 οπλίτες νεκρούς και 480 τραυματίες.[9]

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ