Ο θησαυρός της Βακτριανής στο Αφγανιστάν που συνδέεται με τον Μεγαλέξανδρο κινδυνεύει από τους Ταλιμπάν

Η Αφροδίτη με τον μικρό Έρωτα. Ο Διόνυσος και η Αριάδνη καβάλα σε λιοντάρια. Τρίτωνες πάνω σε δελφίνια και μικροί Ερωτιδείς που ιππεύουν ψά...

Η Αφροδίτη με τον μικρό Έρωτα. Ο Διόνυσος και η Αριάδνη καβάλα σε λιοντάρια. Τρίτωνες πάνω σε δελφίνια και μικροί Ερωτιδείς που ιππεύουν ψάρια. Η θεά Αθηνά. Η θεά Κυβέλη. Πολεμιστές με ελληνική πανοπλία… Ανθρώπινες μορφές, δράκοι, πουλιά, μυθικά ζώα σμιλεμένα σε χρυσό και σκαλισμένα σε ελεφαντόδοντο, κοσμήματα μεγάλης τέχνης που μιλούν για μύθους πανάρχαιους και δείχνουν το αρχαίο παρελθόν, που στα βάθη της Ανατολής συνδέεται με την Ελλάδα και τον Μέγα Αλέξανδρο.

Για τον περίφημο θησαυρό της Βακτριανής ο λόγος, που έφερε στο φως ο ελληνικής καταγωγής αρχαιολόγος – θρύλος, Βίκτωρ Σαριγιαννίδης και σήμερα βρίσκεται στα θησαυροφυλάκια της Καμπούλ (όπως γνωρίζουμε τουλάχιστον), που έχει καταληφθεί από τους Ταλιμπάν. Θα τα βρουν; Θα τα πουλήσουν; Θα τα μοιράσουν μεταξύ τους; Θα τα λειώσουν για να εκμεταλλευτούν το χρυσό; Άγνωστο. Η πείρα για τον τρόπο, που οι ακραίοι ισλαμιστές μεταχειρίζονται τεχνουργήματα, που προέρχονται από άλλους πολιτισμούς, ακόμη κι αυτοί είναι αρχαίοι, δεν προοιωνίζει καλές εξελίξεις. Ποιος θα ξεχάσει την καταστροφή των δύο τεράστιων αγαλμάτων του Βούδα (του 6ου αιώνα) από τους Ταλιμπάν το 2001στο Μπαμιγάν του Αφγανιστάν. Ή την ανατίναξη το 2015 αρχαίου ναού στην Παλμύρα με τις ελληνορωμαϊκές αρχαιότητες από τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Όταν αποκεφάλισαν και τον 82χρονο, σεβάσμιο έφορο αρχαιοτήτων της αρχαίας πόλης…

Ο φανατισμός και η βιαιότητα των Ταλιμπάν είναι δεδομένα, ήδη οι ειδήσεις που φθάνουν από το Αφγανιστάν θυμίζουν το «ίδιο έργο» προ εικοσαετίας, όταν είχαν ξαναπάρει την εξουσία και είχαν εφαρμόσει την πιο σκληρή εκδοχή της Σαρίας για τις γυναίκες (απαγόρευση σπουδών, εργασίας, εξόδου από το σπίτι και υποχρεωτική μπούρκα) ενώ οι δημόσιες εκτελέσεις και οι διαπομπεύσεις ήταν συνηθισμένο γεγονός. Φυσικά είχαν απαγορεύσει και τα βιβλία, όπως και τον δυτικό κινηματογράφο ενώ πολλά έργα τέχνης είχαν θεωρηθεί βλάσφημα και καταστράφηκαν. Αυτό το τελευταίο απασχολεί ήδη τους διεθνείς φορείς για θέματα πολιτισμού, δεδομένου ότι η πολιτιστική κληρονομιά αυτής της χώρας στην οποία είχε αναπτυχθεί το Ελληνικό Βασίλειο της Βακτριανής διακρίνεται για τον πλούτο και το εύρος της. Θυμίζουμε ότι η Κανταχάρ που ήταν κάποτε πρωτεύουσα χτίστηκε από τον Μέγα Αλέξανδρο ως η Αλεξάνδρεια η εν Αραχωσία, ενώ στη συνέχεια η χώρα ανήκε στους κληρονόμους του Σελευκίδες, για να ακολουθήσει το Ελληνοϊνδικό Βασίλειο και άλλοι κυρίαρχοι στη συνέχεια, αφήνοντας όλοι το στίγμα τους στον πολιτισμό της. Γιατί, όπως έλεγε ο ίδιος ο Σαριγιαννίδης «Ο χρυσός της Βακτριανής συγκλόνισε τον κόσμο της αρχαιολογίας. Πουθενά δεν βρέθηκαν τόσα διαφορετικά αντικείμενα από τόσους διαφορετικούς πολιτισμούς, πόρπες μπότες εμπνευσμένες από την Κίνα, ρωμαϊκά νομίσματα, στιλέτα σε σιβηρικό στιλ»…

Το χρυσό ύψωμα

Στο βόρειο Αφγανιστάν, κοντά στα σύνορα με την πρώην Σοβιετική Ένωση είχε πραγματοποιήσει ανασκαφές ο γεννημένος στην Τασκένδη από Πόντιους γονείς, Βίκτωρ Σαριγιαννίδης (1929 – 2013), επικεφαλής μεγάλης αρχαιολογικής αποστολής, που είχε φθάσει στην περιοχή σε ταραγμένες και πάλι εποχές, το 1978 συγκεκριμένα, λίγο πριν την σοβιετική εισβολή στη χώρα. Τίλια Τεπέ (Ταλαγιέ Τεπέ ή Ταλά Τεπέ) που σημαίνει «χρυσό ύψωμα» είναι η ονομασία του λόφου που ανέσκαψε, μια νεκρόπολη στην ουσία, που έγινε διάσημη έκτοτε για τον απίστευτο χρυσό σε έργα τέχνης που ήρθαν στο φως. Περί τις 21.000 χρυσά κτερίσματα, πολύ συχνά κοσμημένα με πολύτιμους λίθους βρέθηκαν σε έξι τάφους (πέντε γυναικών και ενός άνδρα) με χρονολόγηση από τον 1ο π.Χ. αιώνα ως τον 1ο μ.Χ. κι ανάμεσά τους περίτεχνα στεφάνια και σκήπτρα, περιδέραια, βραχιόλια, πόρπες, σκουλαρίκια, ζώνες, στολίδια που ήταν ραμμένα στα ρούχα, δακτυλίδια, μαχαίρια κάθε είδους. Κι ακόμη μεταλλικά και επισμαλτωμένα γυάλινα αγγεία με εντυπωσιακές παραστάσεις, χτένες από ελεφαντόδοντο…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ