ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟ ΔΑΚΡΥΒΡΕΧΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΘΡΟΜΕΤΑΝΑΣΤΟΝΟΛΑΓΝΟ VICE: Οι Πλαταιές είναι ένα μικρό, αγροτικό και ελαφρώς καταθλι...
Οι Πλαταιές είναι ένα μικρό, αγροτικό και ελαφρώς καταθλιπτικό χωριό του δήμου Θηβαίων στους πρόποδες του Κιθαιρώνα, ξακουστό κυρίως για τις ένδοξες μέρες κατά την αρχαιότητα. Τη νηνεμία της σύγχρονης εποχής διατάραξε -με την καλή έννοια- μια πολυεθνική παρέα περαστικών και θαμώνων, καθώς τους τελευταίους μήνες έχουν βρεθεί εδώ Γερμανοί γιατροί, Άγγλοι καλλιτέχνες, Αμερικανίδες φοιτήτριες και κάμποσα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα. Όλοι, για να παρακολουθήσουν και να συνδράμουν ένα πρωτόγνωρο πείραμα αλληλεγγύης και παραγωγικής αυτοοργάνωσης που παίρνει σάρκα και οστά 60 χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα.
Ήρθαμε για πρώτη φορά πριν από περίπου εννέα μήνες, τον Μάρτιο του 2017, με τον «Κάστρο», έναν Σύρο πρόσφυγα παλιότερης γενιάς που ζει μόνιμα στην Ελλάδα. Μας έδειξε ένα κάπως παρατημένο κτήμα με μια μικρή αποθήκη και μας παρουσίασε ένα φιλόδοξο όραμα για την επισιτιστική αυτάρκεια και την παραγωγική απασχόληση των προσφύγων και των ακτιβιστών που ζουν στην κατάληψη στέγης του 5ου Λυκείου της Αθήνας.
Με αδιαπραγμάτευτη αξία το «Ζούμε μαζί, παράγουμε μαζί», πρόσφυγες και Έλληνες ξεκίνησαν να καθαρίζουν, να σκάβουν, να φυτεύουν, να καλλιεργούν, να μαζεύουν τους καρπούς τους και εν τέλει να τρώνε τα προϊόντα που έχουν παραγάγει οι ίδιοι, με κόπο και μεράκι. Σταδιακά, τα χωράφια πολλαπλασιάστηκαν, νοικιάστηκαν μισογκρεμισμένα σπίτια που μεταμορφώθηκαν σε λειτουργικά καταλύματα, ακτιβιστές από διάφορα σημεία του πλανήτη έτρεξαν να βοηθήσουν, ήρθαν νέοι πρόσφυγες και αποχαιρέτισαν μ’ ένα μείγμα στεναχώριας και ανακούφισης όσοι πήραν το χαρτί της μετεγκατάστασης. Σχεδόν καθημερινά, τσουβάλια με πατάτες και κρεμμύδια φορτώνονται σε αυτοκίνητα και διανέμονται σε κάποιες από τις προσφυγικές καταλήψεις. Εσχάτως, στην πολύχρωμη συντροφιά τους προστέθηκαν 84 κότες και εννέα πρόβατα. Είναι το πρόπλασμα ενός χωριού πολυπολιτισμικότητας και αυτοδιαχείρισης.
Την τελευταία διετία που χιλιάδες πρόσφυγες εγκλωβίστηκαν στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι οι καταλήψεις φιλοξενίας προσφύγων κατόρθωσαν να στεγάσουν προσωρινά πάνω από 13.000 ανθρώπους, προσφέροντας πολύ καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και κυρίως σεβασμού και προστασίας της ανθρώπινης ζωής από αυτές που αντικρίζουμε καθημερινά στο timeline μας, με τα λασπωμένα νερά και τη διάχυτη απόγνωση της Μόριας.
Η σχέση που γνωρίζουμε είναι αυτή του μετανάστη που δουλεύει εξοντωτικά στα κτήματα Ελλήνων ιδιοκτητών, για ένα μεροκάματο πόνου.
«Αυτό που σκεφτόμουν με αγωνία είναι ότι κάποια στιγμή η αλληλεγγύη των Ελλήνων θα εξαντληθεί. Πρώτον , επειδή –όπως και να το κάνουμε– με τον καιρό συνηθίζεις. Αν στην αρχή ο κόσμος σοκαρίστηκε και συγκινήθηκε από το δράμα των προσφύγων, δίνοντας ό,τι μπορεί, είναι αναμενόμενο ότι σιγά-σιγά κάπως εξοικειώθηκε μ’ αυτήν την εικόνα.
Έπειτα, οι ίδιοι οι πολίτες της χώρας υποφέρουν από τη φτώχεια και δεν έχουν μεγάλα περιθώρια προσφοράς. Από την άλλη, στην επαρχία υπάρχουν πολλές αναξιοποίητες εκτάσεις. Αφού, λοιπόν, μπορείς να παράγεις μόνος σου, γιατί να περιμένεις και να εξαρτάσαι από την ελεημοσύνη του κράτους; Μπορείς να καλλιεργήσεις, να φας, να πουλήσεις. Έτσι, με την υποστήριξη του Syrian Solidarity House και τα λεφτά που συγκεντρώθηκαν από δωρεές ιδιωτών, ξεκινήσαμε να νοικιάζουμε κάποιες εκτάσεις και να φυτεύουμε. Τώρα, καλλιεργούμε συνολικά 160 στρέμματα.
Επικεντρωνόμαστε στα εποχιακά προϊόντα, δηλαδή το καλοκαίρι βγάζαμε ντομάτες και πιπεριές, τώρα πατάτες, κουνουπίδι, σπανάκι. Στο τέλος του Δεκέμβρη, θα βάλουμε και σουσάμι, επειδή οι Άραβες χρησιμοποιούν πολύ το ταχίνι τη διατροφή τους. Είναι όλα βιολογικά. Δε χρησιμοποιούμε φυτοφάρμακα. Εκτός από τα δικά μας χωράφια, καλλιεργούμε και άλλα σε συμφωνία με τους ιδιοκτήτες τους, για παράδειγμα, πρόσφατα μαζεύαμε ελιές σε άλλα κτήματα, κρατήσαμε εμείς τις μισές και τις μισές ο ιδιοκτήτης.
Νοικιάσαμε δύο σπίτια που ήταν ερείπια. Είπαμε στους κατόχους τους ότι αναλαμβάνουμε να τα φτιάξουμε εμείς, ώστε να πληρώνουμε μικρότερο ενοίκιο ή να μην πληρώνουμε καθόλου για τους πρώτους μήνες. Τους συνέφερε και το δέχτηκαν. Βάλαμε πλακάκια, βάψαμε, φτιάξαμε μπάνιο, κουζίνα και τώρα διανυκτερεύουν εδώ πρόσφυγες και αλληλέγγυοι που ασχολούνται με τα χωράφια», εξηγεί ο Κάστρο.
Το βασικό μου ερώτημα από την πρώτη στιγμή που πήρε υπόσταση αυτή η ιδέα, ήταν αν θα προχωρήσει απρόσκοπτα ή αν θα μολυνθεί από το δηλητήριο του ρατσισμού.
Μπορεί να μη μιλάμε ακόμη για μια πραγματική συνθήκη όσμωσης, που οι πρόσφυγες θα συγκροτούν δεσμούς με τους ντόπιους - άλλωστε οι άνθρωποι δεν έχουν προλάβει καλά-καλά να γνωριστούν μεταξύ τους και να φτιάξουν κοινούς κώδικες επικοινωνίας. Υπάρχει, όμως, επαφή και αλληλεπίδραση, χωρίς προβλήματα και ηλεκτρισμούς. Ενδόμυχα και οι ίδιοι οι κάτοικοι καταλαβαίνουν ότι αυτή η προσπάθεια δίνει μια νέα πνοή στο χωριό τους, φέρνει έναν αναγκαίο αέρα αναζωογόνησης και χαρούμενα πιτσιρίκια που παίζουν στους αγρούς.
«Τα παιδιά τα γνώρισα το καλοκαίρι. Σωστοί είναι μέχρι στιγμής, δεν έχουν δημιουργήσει κανένα πρόβλημα. Προσπαθούν και αυτοί να κάνουν κάτι, να βρουν λύση στα προβλήματά τους, αν θα το καταφέρουν, δεν ξέρω. Βοηθάνε, πάντως, το χωριό. Γιατί να μας πειράξουν; Μια χαρά άνθρωποι είναι», λέει ο Μπάμπης, αγρότης και μόνιμος κάτοικος της περιοχής, κατεβαίνοντας από το τρακτέρ του.
